Alerjik Rinit nedir?
Alerjik rinit, alerjik nezle, bahar nezlesi veya saman nezlesi gibi isimlerle de anılmaktadır. Alerjik rinit, hasta bireyin bağışıklık sisteminin zararsız fakat yabancı maddelere karşı geliştirmiş olduğu abartılı reaksiyon sonucu gelişir. Gelişen bu reaksiyon sonucunda burunda ve üst hava yollarında mikrobik olmayan iltihab oluşur. Alerjik hastaların günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler. Hastalarda uyku bozukluğu, konsantrasyon eksikliği, iş gücü kaybı veya okula gidememe gibi sorunlara yol açar. Ayrıca alerjik rinit, astım, orta kulak iltihabı ve sinüzit gibi hastalıkları da olumsuz yönde etkiler.
Alerjik rinitin belirtileri nelerdir?
Alerjik rinitte bulgular kişinin alerjisinin olduğu alerjene bağlı olarak mevsimsel veya yıl boyu olabilir. Polen alerjisi olan bireylerde belirtiler bahar ve yaz aylarında daha yoğun iken, ev tozu akarı, mantar sporları veya evcil hayvan gibi ev içi alerjenlere alerjisi olanlarda yılın her zamanında olabilir. Alerjik riniti olan hastalarda sıklıkla konjonktivit bulguları da görülür.
Artık hava yolları burundan akciğere bir bütün olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle astım ve alerjik rinit tek bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Alerjik rinitli hastalarda astım sık görülmektedir. Alerjik rinit varlığında astımın kontrolü zorlaşır. Bu nedenle her iki hastalığın birlikte tedavi edilmesi gerekir.
Alerjik riniti olan hastaların, sigara dumanı ve keskin kokulara maruz kaldıklarında ya da aşırı sıcak ve nemli ortamlarda da şikayetleri olabilir.
Alerjik rinitte ortaya çıkan belirtiler aşağıda yer almaktadır:
- Burun akıntısı
- Burun kaşıntısı
- Hapşırık
- Burun tıkanıklığı
- Boğazda ve damakta kaşıntı
- Gözlerde kaşıntı, kızarıklık, sulanma
- Göz altlarında mor renk değişikliği
Çocuğumda alerjik rinit olabilir mi?
Ateş ve boğaz ağrısı gibi enfeksiyon bulguları olmaksızın çocuğunuzda uzun süre devam eden burun akıntısı, burunda kaşıntı, hapşırık, burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı ve sulanma gibi şikayetler görülüyor ise bunlar alerjik nezlenin belirtileri olabilir. Bir alerji immünoloji uzmanına başvurmanızda fayda vardır.
Alerjik rinit tanısı nasıl konulur?
Alerjik rinit tanısı iyi bir klinik öykü ve fizik muayene bulguları ile konulabilmektedir. Rinit bulgularına neden olabilecek diğer durumların da dikkate alınması gerekir. Enfeksiyonlar çocuklardaki rinitin en sık nedenidir. Özellikle tek taraflı olan şikayetlerde mutlaka yabancı cisim açısından değerlendirme gerekir. Bazı hastalarda hormonal durumlar da rinite neden olabilir. Bu durum genellikle gebelik sırasında, ergenlikte, adet dönemlerinde veya hipotiroidi durumlarında ortaya çıkar. En önemli belirti ciddi burun tıkanıklığıdır.
Deri prik testleri alerjik rinitli hastada tetikleyicileri (alerjenler) belirlemek için yapılır. Hastanın yaşı, belirtileri ve yaşadığı çevrenin özelliklerine göre seçilen alerjenler ile yapılır. Test sonucu pozitif saptanan alerjenlerden sakınılması gerekir.
Alerjik rinit nasıl tedavi edilir?
Alerjik rinit tedavisinde en önemli basamak mümkün olduğunca alerjene maruziyeti önlemektir. Ancak bu önlemlere rağmen alerji belirtilerini önlemek için ilaç tedavisine gereksinim olmaktadır. Alerjik rinit tedavisinde antihistaminikler (ağızdan ve sprey), kortizonlu (kortikosteroid) spreyler ve tuzlu su kullanılır. Burun tıkanıklığı fazla ise tedavinin başında dekonjestanlar kısa süreli (dört günden az) kullanılabilir. Akıntı çok fazla ise ipratropium burun spreyleri faydalı olabilir. Mevsimsel alerjik riniti olan hastalarda mevsim öncesi tedavi başlanması ile belirtiler önlenebilir ya da mevsimi daha hafif şikayetler ile geçirmesi sağlanabilir.
Bazen ilaç tedavisi ve gerekli koruyucu önlemlere rağmen alerji belirtileri tam olarak gerilemeyebilir. Bu durumda tedavi alternatif tedavilerden birisi de immünoterapi (aşı tedavisi)’dir.
Tıbbi tedavilerin doktorunuz ile birlikte planlanması gerekmektedir.
Alerjik riniti neler tetikler?
Alerjik nezleyi alerjenler tetikler. Bu nedenle hastanın alerjenlerden korunmak için gerekli tedbirleri alması gerekir.
Keskin kokular, enfeksiyonlar, soğuk hava, sigara dumanı rinit belirtilerine neden olabilir.