İlaç alerjisi nedir?
İlaç alerjisi, ilaçlara karşı bağışıklık sistemimizin vermiş olduğu anormal ve öngörülemeyen cevaptır. Hemen her ilaca karşı alerjik reaksiyon gelişebilir.
Hangi ilaçlar alerjiye neden olur?
Her ilaç alerjik reaksiyona neden olabilir. En sık alerjiye neden olan ilaçlar:
- Antibiyotikler (penisilinler ve sefalosporinler)
- Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (aspirin ve ibuprofen gibi)
- Epilepsi ilaçları
- Kanser ilaçları
- Monoklonal antikorlar
İlaç alerjisinin belirtileri nelerdir?
İlaç alerjisi belirtileri genellikle ilaç alındıktan dakikalar içerisinde ortaya çıkar. Ancak bazen bu süre saatler hatta günler de olabilir. İlaçlara bağlı alerjik reaksiyon gelişmesi için önce o ilaca kişinin duyarlanması gerekir. Duyarlanma sonrası kişi aynı ilaçla tekrar karşılaştığında alerjik reaksiyon ortaya çıkar. Yani ilaç alerjileri bazı nadir durumlar dışında ilk karşılaşmada ortaya çıkmazlar.
İlaç alerjilerinde görülen belirti ve bulgular:
- Deri: Kızarıklık, kaşıntı, anjiyoödem (yüz, göz, ağız çevresinde şişlik), ürtiker, vezikül-bül (deride su toplanması) deride soyulma
- Solunum sistemi: Öksürük, nefes darlığı, hırıltı, ses kısıklığı, yutma güçlüğü
- Kalp: Baş dönmesi, çarpıntı, bayılma, tansiyon düşüklüğü
- Mide-barsak: Şiddetli karın ağrısı, bulantı-kusma
İlaç alerjisi anaflaksi gibi hayatı tehdit eden ağır alerjik reaksiyona neden olabilir.
İlaç alerjisi tanısı nasıl konulur?
İlaç alerjisi tanısında test yapılıp yapılmayacağı veya hangi hastaya test yapılacağı ortaya çıkan alerjik reaksiyona, hastaya veya ilaca göre değişmektedir. En önemli basamak detaylı bir öyküdür. Detaylı klinik öykü alındıktan sonra gerekli testler alerji immünoloji uzmanı tarafından belirlenecektir. İlaç alerjesi tanısında yapılan testler:
- Deri testleri
- Kanda ilaca özgün IgE tayini
- İlaç yükleme testi
Eğer deri testleri veya serumda özgün IgE pozitif saptanırsa o ilaca alerji var kabul edilir. Bu testler negatif saptanırsa bir sonraki basamak (klinik belirtiler de dikkate alınarak) ilaç yükleme testleridir. Eğer yükleme testi sonucunda reaksiyon ortaya çıkarsa o ilaca alerji var kabul edilir.
İlaç alerjisi nasıl tedavi edilir?
Eğer kişinin bir ilaca alerjisi saptanırsa o ilacı kullanmaması gerekir. Hastanın kullanabileceği alternatif ilaçlar ile ilgili olarak hasta bilgilendirilir ve yazılı olarak liste verilir. Bazen alternatif ilaç belirlemek için de ilaç yükleme testi yapmak gerekebilir.